ڈاہ حکم (خروج ١٩ ، ٢٠ باب)
تعارف :حضرت موسیٰ نیں ۶۴۴۱ء قبل ازِ المسیح ءچ بنی اسرائیل دی ملکِ مِصر ء چوں نکلنڑ کیتے رہنمائی کیتی مِصر ء چوں نکلنڑ دے بعد لوکاں کوں نویں زندگی ملی تے خدانیں انھاں کوں زندگی گزارنڑ دے اصول ڈسائے۔ (خروج:١٩ باب)
(۱) وَل بنی اسرائیل کوں جڈاں ملکِ مِصر ء چوں نکلےترے مہینے پورے تھی گئے انھاں ڈینہاں اچ اوہ سینا دے بیابان ا چ آئے۔(۲) جئیں ویلے اوہ رفیدیم توں روانہ تھی کے بیابان ا چ آئے تاں بیابان اچ ڈیرے لائے تاں وَل اُتھائیں پہاڑ دے سانمنڑے بنی اسرائیلیاں ڈیرے لگے ۔(۳) وَل موسیٰ اوں پہاڑ اتےچڑھ کے خدا دےکول گیاتےخُداوند نیں اونکوں پہاڑ توں سڈ کے آکھیا جو توں یعقوب دے خاندان کوں انج آکھ تے بنی اسرائیل کوں ایہہ ڈسنڑا دے۔(۴) کہ تساں تاں خود ڈیٹھے جومیں مِصریاں نال کیا کجھ کیتے تے میں تہاکوں گویا عقاب دے پراں تےبہلا کے اپنڑے کول گھن آیاہاں۔(۵) ہنڑ جے تساں میڈی گال منو تے میڈے عہد تےٹرو تاں ساریاں قوماں ا چو ں تساں میڈی خاص ملکیت کھڑسو کیوں جو ساری زمین میڈی ہے۔(۶) تےتساں میڈے واسطےکاہناں دی تے ہک مقدس قوم ہوسو ۔ انھاں گالھیں کوں توں بنی اسرائیل کوں سنڑا ڈیویں۔(۷) وَل موسیٰ نیں آ کےتے انہاں دے بزرگاں کوں سڈ یا تے اونہاں دے سامنے او ہ ساریاں گالیں جیہڑیاں خدا نیں اونکوں آکھیاں ہَن بیان کیتیاں۔(۸) تے سارے لوکاں نیں مَل کے جواب ڈتا کہ جو کجھ خُداوندنیں فرمایا ہے اساں اوناں ساریاں گالیں اُتے عمل کریسوں تے موسیٰ لوکاں دا جواب خداوند کوں جا کے سنایا ۔(۹) تے خداوند نیں موسیٰ کوں آکھیا ویکھ کالےبدل ا چ اس واسطے تیڈے کول اندا ہاں جدوں میں تیڈے نال گالیں کراں تے ایہہ لوگ سنڑن تے ہمیشہ تیڈا یقین کرنڑ ۔ تے موسیٰ نیں لوکا ں دیاں گالھیں خداکوں بیاں کیتیاں (10) ول خداوند نیں موسیٰ کوں آکھیا توں لوکاں کول ونج تے اج تے کل انھاں کوں پاک کر تے او ہ اپنڑے کپڑے دھو گھنن۔(۱۱) تے تریجھے ڈینہہ تیارا ہونڑ کیوں جو اوں ڈینہہ خداساریاں لوکاں دے ڈیکھدے ڈیکھدےکوہِ سینا تے لاہسی ۔ (12) تے توں لوکاں واسطے چارے پاسوں حد بدَھ کے انھاں کوں آکھ ڈنیویں جو خبر دا ر نہ تے اوہ ایں پہاڑ تےچڑھن تے نہ ایندے دامن کوں ہتھ لاونڑ ۔جیہڑا کوئی ایں پہاڑ کوں ہتھ لاسی او ضرور جَانو ں ماریا ویسی۔(14) وَل موسیٰ پہاڑ توں لہہ کے لوکاں دے کول گیا تےاونیں لوکاں کوں پاک صاف کیتا انھاں نیں اپنڑے کپڑے دھو گھدِے۔(15) اوں نیں لوکاں کوں آکھیا تریجھے ڈینہہ تیار رہوائےتے ذال دے نیڑے نہ ونجائے۔(16) تے جدوں تریجا ڈینہہ آیا سویر تھیندے ای بدل گجنڑ لگا تےبجلی چمکنڑ لگی تےپہاڑ تےکالی گھٹا چھا گئی تے قرنا دِی آوازبہوں اچی تھئی تےسارےلوک ڈیریاں ء چ کمبنڑ لگے۔(17) تےموسیٰ لوکاں کوں تمبوء چوں باہرو ںگھن آیا تاں جو انھاں کوں خدادے نال ملاوے سارے پہاڑ دے تلے آ کے کھڑے تھی گئے۔ (19) جیں ویلےقرنا دِی آواز بہوں ای اچی تھیندی گئی تاں موسیٰ بولنڑ لگا تے خُدا نیں او کنوںآواز نال جواب ڈتا۔(20) تے خداوند کوہ سِینا دِی پہاڑ دِی چوٹی تے لتھا تے خُداوندنیں موسیٰ کوں پہاڑ دی چوٹی اتے سڈیا۔ تے موسیٰ اتے چڑھ گیا۔ (21) تے خدا نیں موسی کوںآکھیا تلے لہہ کے لوکیں کوں تاکیداًسمجھا دےجو اینویں نہ ہووے جو او ہ خدا کوں ڈیکھن کتیے حداں کوں پار کر کے خُداوند دے نیڑےآ ونجنڑ تے انھاں اچوں بہوں سارے ہلاک تھی ونجنڑ۔
خروج ٢٠ باب
ڈا ہ حکم
(۱) وَل خداوند نیں ایہہ سارے گالھیں فرمائیاں کہ۔(۲) خداوند تیڈا خدا جیہڑا تیکوں ملکِ مِصر توں تے غلامی دے گھر اچوں کَڈھ آیامیں ہاں۔(۳) میڈے حضور توں غیر معبوداں کوں نہ منیں ۔(۴) توں اپنڑے کیتے کوئی گھڑی ہوئی مورت نہ بنڑاویں ۔ نہ کہیں چیز دِی صورت بنڑاویں جہڑی اتے آسمان تےیا زمین اتے یا زمین دے تلے پانڑی اچ ۔ (۷) توں اپنڑے خدا دا نَاں بے فائدہ نہ گھنیں کیوں جو جیہڑاکوئی اوندا ناں بے فائدہ گھندا ہے اونکوں بے گناہ نہ کھڑےسی۔(۸) یاد کر تےتوں سبت دا ڈینہہ پاک منانویں۔(۱2) توں اپنڑے پیو تے اپنڑی ماں دِی عزت کریں تاں جو تیڈی عمر اوں ملک ء چ جیہڑاخداوند تیڈا خدا تیکوں ڈیندا ہے دراز ہووے۔( 13)توں خون نہ کرئیں۔ (14) توں زِنا نہ کریں ۔( 15)توں چوری نہ کریں ۔ (16)توں اپنڑے ہمسائے دے خلاف کوڑی گواہی نہ ڈیویں۔ (17) توں اپنڑے ہمسائے دے گھر دا لالچ نہ کریں تے نہ اوندے نوکر تے نہ اوندی نوکرانڑی تے نہ اوندے ڈاندیں تے کھوتیاں دا تے نہ اپنڑے ہمساے دِی کہیں بئی چیز دا لالچ کریں۔
(قربان گاہ دِی بابت احکام )
(۲۲) تے خداوند نیں موسیٰ کوں آکھیا توں بنی اسرائیل کوں ایہہ آکھیں جو تساں خود ڈیٹھے جو میں تہاڈے نال آسمان توں گالھیں کیتیاں۔ (23)تساں میڈے نال کہینکوں شریک نہ کرائے یعنی چاندی تے سونےدا دیوتا اپنڑے واسطے نہ گھڑائے۔
(۱) خدا نیں موسیٰ کوں کیا ہدایات ڈتیاں ہن تے لوکاں کوں کیا بنڑایا ہا؟
(۲) انہاں احکام ء چ اوہ کیہڑا حکم ہے جیندے اتے عمل کرنڑاں تہاڈے کیتے زیادہ مشکل ہے؟
(۳) پاکستانیاں کوں کیہڑے حکم اتے عمل کرنڑاں ساریاں توں زیادہ مشکل ہے؟